Protocol decubitus

Protocol
Decubutis


Algemene opmerkingen:
Decubitus ontstaat door druk -, schuif -, of wrijfkrachten.
Door deze krachten wordt de doorbloeding belemmerd, waardoor de cellen beschadigen en afsterven. Decubitus wordt ook wel doorliggen genoemd.Doorliggen komt voor bij bedlegerige patiënten, maar ook bij rolstoelgebruikers en bij mensen met bijvoorbeeld beenbeugels. Doorliggen kan leiden tot open wonden met weefselversterf, tot diep in de onderliggende weefsels.

Doel : het voorkomen de behandeling en de nazorg van decubitus

Verschijnselen:
Verschijnselen bij decubitus zijn vaak rode plekken op de huid of pijn. Wat opvallend is dat de rode plekken op de huid niet weg gaan als u erop drukt.
Bij mensen die langdurig op bed blijven liggen komen de doorligplekken vooral op de hielen, de heupen en de stuit voor. Bij mensen die veel in een rolstoel zitten komen de doorligplekken vooral op de stuitbeen.

Decubitus kan worden verdeeld in verschillende gradaties

Graad 1: Opvallende rode plekken die niet weg gaan als er op word gedrukt.

Andere kenmerken:
- Verkleuring van de huid
- Warmte
- Oedeem
- Verharding (induratie)


Graad 2: In graad 2 is de huid oppervlakkig beschadigd, soms is de huidlaag daaronder aangetast.

Graad3: In graad 3 treedt er weefselversterf op van de huid en het onderhuisweefsel. Het kan zich uitstrekken tot aan het onderliggende bindweefsel.

Graad 4: In graad 4 is er een uitgebreide weefselschade of weefselversterf aan spieren, botweefsels of ondersteunend weefsel. Dit kan voorkomen met of zonder schade aan opperhuid en de huidlaag daaronder

Voorkomen:

. Wissel regelmatig van houding zowel zittend als liggend (zie houding)
. Voorkom schuifkrachten in bed .Zet het bed met de bedbediening in een knieknik, hierdoor voorkom je onderuitzakken en zijn de schuifkrachten bij het rechtop zitten minder.
. Eet en drink goed (zie voeding)
. Verzorg de huid goed ( zie huidverzorging)

Om doorlig - of doorzitwonden te verkomen kan het noodzakelijk zijn gebruik te maken van speciaal ontworpen zitkussen(gel kussen) en matrassen(anti– decubitus matrassen). Deze verbeteren aanzienlijk het comfort van de patiënt.
Dekenboog:Door het gebruik van een dekenboog is het gewicht van de dekens van de voeten af, zodat daar geen extra druk meer op komt. Wel geeft een dekenboog vaak koude voeten.




Behandeling en nazorg:

Wrijf of masseer nooit plekken waar de huid rood is. Dit kan verdere schade veroorzaken.

Huidverzorging:

. Goede hygiëne/ wasbeurt met “niet ontvettende zeep”
Huidgedeelten die kwetsbaar zijn moeten bij het wassen niet zo gewreven worden als wel kloppen. Het liefst met een zacht washandje
. Zorg voor schone, gladde, droge onderlaag
. Huidbeschadiging voorkomen/ let op huidconditie
. Inspecteer (en palpeer) de huid dagelijks

Houding
. Vermijdt het liggen of zitten op de decubitus
. let op goede en foute houding
. regelmatig, ongeveer om het 3 uur, wisselligging
Zijligging in 30 graden of buikligging bieden vaak het grootste voordeel

Voeding
. Zorg voor volwaardige voeding
. Stimuleren tot voldoende vochtinname, 1.5 a 2 liter per dag, maak zo nodig een vochtbalans

Bij sterk zweten en urine - of ontlastingverlies meerdere malen per dag verschonen

Werkwijze:
- Bij het vermoeden van risicofactoren en/of beginnende decubitus risicomatrix invullen
- Bij daadwerkelijk signaleren van risicofactoren en/of beginnende decubitus dit altijd door vermelden aan de dokter
- Organiseren van de benodigde materialen

Mag zelfstandig worden verricht:
Verpleegkundige: Bevoegd
Anderen: Alleen als ze beschikken over bekwaamheidsverklaring